Sonia Gaskell

Sonia werd als Sara Gaskell in 1904 in Litouwen geboren als dochter van graanhandelaar Salomon Gaskell en Anna Karnovsky. Ze groeide op in een artistiek milieu en had aanleg voor dans en schrijven.

Ze voelde zich zeer aangetrokken tot het zionisme en vertrok naar Palestina. Aldaar leerde ze haar eerste man kennen, Abraham Goldenson, met wie ze ca 1922 trouwde.

Goldenson wilde studeren in Parijs en het paar vertrok naar Frankrijk. Daar moest Sonia het geld verdienen, ze ging dansles geven, maar zocht ook lessen om haar techniek te verbeteren. Haar lerares werd Ljubov Egorova, een voormalige ballerina van het Mariinsky ballet. Ze was een groot bewonderaar van Sergei Diaghilev en claimde altijd dat ze tussen 1927 en 1929 in het corps van het Ballet Russe danste. Daar is geen bewijs van gevonden, maar het corps stond natuurlijk ook niet zo in de belangstelling.

Na een echtscheiding en na ziek geweest te zijn (tbc) ontmoette Sonia in 1937 de nederlander Heini Bauchhenss. Ze vertrokken naar Nederland alwaar Sonia een eigen balletstudio begon aan de Zomerdijkstraat.

Ze was een zeer strenge en veeleisende docente. Volgens leerling Rudi van Dantzig kon ze "leerlingen uit de grond stampen".

Nadat haar echtgenoot in 1948 overleed, werkte ze nog harder. Zo gaf ze ook lezingen over de dans, compleet met uitvoeringen erbij.

In de jaren vijftig wilde de overheid een nationaal ballet oprichten, Sonia kreeg uiteindelijk de leiding. Dit werd het begin van het Nederlands Ballet, dat in Den Haag zat. Ze bracht zowel klassiek als modern werk. Door de subsidie van de overheid kon ze belangrijke dansers uitnodigen als bijv. Leonide Massine, Serge Lifar en Anton Dolin.

 Met Lifar

Door haar karakter kwam ze meermalen in botsing met haar dansers en zakelijke leiders. In 1959 liep dit zo uit de hand, dat belangrijke dansers als Rudi van Dantzig, Hans van Manen en Alexandra Radius vertrokken en een eigen groep oprichtte: Het Nederlands Dans Theater.

Jonge dansers als Olga de Haas kregen ineens promotie en konden dit niet aan.

In 1962 fuseerde het Nederlands ballet met het Amsterdams Ballet tot het Nationaal Ballet. Sonia werd artistiek leider.

In 1968 nam Rudi van Dantzig de leiding over. Sonia werd gehuldigd en vertrok naar Parijs om les te geven aan dansdocenten.

Ze stierf in 1974 te Parijs maar werd in Nederland gecremeerd.

In 2013 is een boek over haar verschenen, "Mevrouw" door Rudi van Dantzig.

 

Klik hier voor meer ballet