Leiden had vroeger diverse stadspoorten aan zijn grenzen. Deze gingen 's nachts dicht om de stad te beveiligen. Als je niet op tijd binnen was, moest je buiten de poorten overnachten in een herberg.

De oudste poorten waren de Noordpoort en de Zuidpoort die in de veertiende eeuw aan de uiteinden van de Breestraat stonden. Later kwam daar de St Joris poort bij op het doelenterrein van de Schutterij.

De poorten kregen later ook een decoratieve functie, een mooie poort gaf de stad aanzien. Nadat de stad in de zestiende eeuw erg gegroeid was, kreeg stadsbouwmeester Willem van der Helm de opdracht om vijf poorten te vervangen, dat waren de de Marepoort (1664), de Zijlpoort (1667), de Hogewoerdsbinnenpoort (1669), de Morspoort (1669) en de Koepoort (1671). De Rijnsburgerpoort, richting Haarlem, werd in 1732 gebouwd door Van Banchem.

Omdat de stad bleef groeien, werden de poorten vooral gezien als een belemmering voor de vooruitgang en verdere bebouwing. Daarnaast waren de poorten soms zo smal dat er weinig verkeer door kon.

Op twee na (Morspoort en Zijlpoort) werden alle poorten gesloopt. De beeldhouwwerken daarin werden bij de Lakenhal geplaatst.